Elżbieta II zmarła 8 września 2022 r., w wieku 96 lat. Odeszła w swojej szkockiej posiadłości Balmoral. W 2022 r. obchodziła wyjątkowy platynowy jubileusz, w którym uhonorowano 70-lecie jej panowania. Za jej czasów stanowiska pełniło 15 premierów – od Winstona Churchilla po niedawno zaprzysiężoną Liz Truss. Była drugim najdłużej panującym monarchą w historii świata, uwzględniając tych, których dokładne daty zasiadania na tronie nie budzą wątpliwości i których państwa były suwerenne. Najdłużej panującym monarchą w historii pozostaje francuski król Ludwik XIV, który na tronie zasiadał przez 72 lata i 110 dni – od 1643 do 1715 r.
Elżbieta odebrała wykształcenie m.in. z zakresu historii oraz geografii. Na własną prośbę, mając kilkanaście lat, wstąpiła do szkoły wojskowej, uzyskując tam stopień kapitana. W czasie II wojny światowej wraz z siostrą przebywała na zamku w Windsorze. W lutym 1945 r. wstąpiła do armii, przeszła przeszkolenie i pomagała m.in. w naprawianiu ciężarówek wojskowych. Dwa lata później wyjechała w pierwszą zagraniczną podróż dyplomatyczną.
Jeszcze przed wojną Elżbieta II poznała swojego przyszłego męża – Filipa. Mimo kontrowersji Elżbieta postawiła na swoim i w 1947 r. oficjalnie stała się narzeczoną Filipa. Po ślubie, który odbył się 20 listopada 1947 r., Filip otrzymał tytuł księcia Edynburga. Mimo nacisków rodziny pana młodego monarchia nie zmieniła swojej nazwy; Elżbieta nie przyjęła nazwiska rodowego męża, które brzmiało Mountbatten, pozostając przy własnym nazwisku Windsor.
Elżbieta oficjalnie tron objęła dzień po śmierci ojca, 6 lutego 1952 r., a jej koronacja odbyła się ponad rok później. 25-letnia Elżbieta została królową siedmiu niezależnych krajów Wspólnoty: Wielkiej Brytanii, Kanady, Australii, Nowej Zelandii, RPA, Pakistanu i Cejlonu (Sri Lanka), a także głową Królestw Wspólnoty. Panowała w czasie wielkich zmian politycznych, takich jak konflikt w Irlandii Północnej, decentralizacja w Wielkiej Brytanii, dekolonizacja Afryki oraz przystąpienie Wielkiej Brytanii do Wspólnot Europejskich i wystąpienie z Unii Europejskiej.
Kluczowe daty z 70-letniego panowania Elżbiety II
Koronacja królowej Elżbiety II – 2 czerwca 1953 r.
Koronacja Elżbiety na królową była pierwszym tego typu wydarzeniem, które transmitowano w telewizji. Ceremonię oglądało ponad 20 z 36 mln Brytyjczyków, a kolejnych 11 mln słuchało relacji w radiu. Przy trasie, którą królowa wracała z Opactwa Westminsterskiego do Pałacu Buckingham, ustawiło się około 3 mln osób.
Katastrofa górnicza w Walii – 1966 r.
21 października 1966 r., wskutek ulewnego deszczu, na szkołę podstawową we wsi Aberfan w południowej Walii osunęła się część hałdy węglowej. Zginęło wówczas 116 dzieci i 28 dorosłych. Królowa zwlekała z wizytą przez ponad tydzień. Obawiała się, że jej obecność odwróci uwagę od działań ratunkowych.
Srebrny jubileusz – 1977 r.
Ubrana w jasnoróżowy strój i kapelusz ozdobiony 25 materiałowymi dzwoneczkami królowa powtórzyła przyrzeczenie, że chce poświęcić swoje życie służbie narodowi.
„Annus horribilis” – 1992 r.
Sytuacja w małżeństwie Karola i Diany pogarszała się, a w 1992 r. ogłoszono decyzję o rozstaniu. W międzyczasie rozpadły się też związki innych dzieci królowej – księcia Andrzeja i jego żony Sarah Ferguson oraz księżniczki Anny i jej męża Marka Phillipsa. Pod koniec tego samego roku w zamku Windsor wybuchł pożar, który strawił ponad 100 pomieszczeń – zamek odbudowano z pieniędzy podatników, co poskutkowało spadkiem zaufania do królowej. Gdy Elżbieta wygłaszała przemówienie z okazji 40. rocznicy swojej sukcesji, rok 1992 określiła jako „Annus horribilis” – po łac. „straszny rok”.
Reakcja na śmierć księżnej Diany – 1997 r.
Opinia publiczna mocno krytykowała rodzinę królewską po rozwodzie Karola i Diany w 1996 r., a krytykę tę wzmocniły jeszcze bardziej późniejsze wydarzenia. 31 sierpnia 1997 r. 36-letnia księżna zginęła w wypadku samochodowym w Paryżu. Elżbieta początkowo pozostała w swojej posiadłości Balmoral w Szkocji i nie zgodziła się na opuszczenie flagi do połowy masztu nad Pałacem Buckingham ani na przemówienie do pogrążonego w żałobie narodu. Z czasem, za namową doradców, zmieniła zdanie. Flaga została opuszczona, a królowa pojechała do Londynu, skąd wygłosiła telewizyjne orędzie do narodu.
Złoty jubileusz – 2002 r.
Obchody 50-lecia panowania Elżbiety II zbiegły się ze śmiercią jej młodszej siostry Małgorzaty i ich matki (zmarły w odstępstwie kilku tygodni od siebie). Jako pierwszy brytyjski monarcha od czasów królowej Wiktorii podczas złotego jubileuszu Elżbieta przemierzyła w ciągu jednego roku prawie 65 tys. km. Odwiedziła m.in. Karaiby, Australię, Nową Zelandię i Kanadę, a także 70 miast i miasteczek w 50 hrabstwach Wielkiej Brytanii.
Wizyta w Republice Irlandii – 2011 r.
W maju 2011 r. Elżbieta i Filip odwiedzili Republikę Irlandii na zaproszenie prezydentki Mary McAleese. Choć królowa w trakcie swojego panowania często odwiedzała Irlandię Północną, była to jej pierwsza wizyta w Republice Irlandii, a także pierwsza od 100 lat wizyta brytyjskiego monarchy w tym kraju.
Śmierć księcia Filipa – 2021 r.
9 kwietnia 2021 r. w wieku 99 lat zmarł książę Filip. Małżeństwo Elżbiety i Filipa trwało 73 lata – najdłużej w historii brytyjskiej monarchii. Pogrzeb Filipa odbył się 17 kwietnia 2021 r. Zdjęcia królowej siedzącej samotnie w kaplicy św. Jerzego stały się symbolem jej samotności i smutku.
Platynowy jubileusz – 2022 r.
W lutym 2022 r. rozpoczął się jubileusz 70-lecia rządów królowej Elżbiety II. 2 czerwca odbyła się parada wojskowa. Królowa oglądała widowisko z balkonu Pałacu Buckingham w otoczeniu czterech pokoleń swoich spadkobierców. Elżbieta II, która wyzdrowiała z zakażenia koronawirusem, powitała zebranych ubrana w perły i jasnoniebieską sukienkę. W Londynie odbyła się także parada psów rasy corgi, które królowa uwielbiała.
Gazetka 215 – październik 2022
