Współczesne olimpiady mają, podobnie jak państwa, swoje symbole – flagę i hymn. Natomiast zamiast godła jest maskotka. W szczegółowo opracowanym programie ceremonii otwarcia i zamknięcia igrzysk nie brakuje nawiązań do starożytnych olimpiad, ale są też nowożytne udoskonalenia.

FLAGA OLIMPIJSKA
Została zaprojektowana przez twórcę nowożytnych igrzysk olimpijskich, barona Pierre’a de Coubertin, jako wyraz uniwersalizmu i powszechności sportu. Na białym tle znajduje się w dwóch rzędach pięć przecinających się okręgów: na górze widnieją trzy – niebieski, czarny i czerwony, a na dole dwa – żółty i zielony. Oznaczają one pięć kontynentów, z których na igrzyska przybywają sportowcy połączeni ideą olimpijską. Splecione koła symbolizują pokój i braterstwo.

Po raz pierwszy flaga olimpijska powiewała podczas VII igrzysk w Antwerpii w 1920 r. Od 1960 r. jest uroczyście wnoszona w czasie ceremonii otwarcia przez grupę ośmiu wybitnych osób z różnych dziedzin kultury i sportu, wybranych przez działaczy Komitetu Olimpijskiego. Flaga jest następnie wciągana na maszt główny przy dźwiękach hymnu olimpijskiego i powiewa przez cały czas trwania igrzysk.

HYMN OLIMPIJSKI
Po raz pierwszy wybrzmiał w czasie pierwszych nowożytnych igrzysk w Atenach w 1986 r. Autorem słów był grecki poeta Kostis Palamas, muzykę skomponował również Grek – Spiridon Samaras. Z okazji kolejnych olimpiad komponowano nowe utwory, aż w końcu zdecydowano, że to właśnie grecki hymn stanie się oficjalnym hymnem olimpijskim. Od 1960 r. jest grany na każdych igrzyskach podczas ceremonii otwarcia i zawsze wykonywany w języku kraju będącego gospodarzem imprezy. Utwór przywołuje ducha starożytnych igrzysk i mówi o płomieniu, który ma wzniecać w sportowcach zapał do godnej i szlachetnej walki.

MOTTO OLIMPIJSKIE
Trójczłonowe łacińskie wyrażenie „Citius – Altius – Fortius” oznacza „Szybciej – Wyżej – Silniej”. Jego autorem jest francuski pedagog i kaznodzieja zakonu dominikanów Henri Didon – wielki propagator sportu wśród młodzieży. W szkole, w której był przełożonym, w czasie zawodów uczniowie nieśli sztandar z wyhaftowanymi słowami „Plus vite, plus haut, plus fort”. Henri Didon był przyjacielem barona de Coubertin, a ten gościem w czasie szkolnych zawodów. W XXI w. do trzywyrazowego motta dodano wyraz „communiter”, czyli razem, wspólnie. Te cztery słowa oddają w pełni doskonałość olimpijskiego sportu.

MASKOTKI
Na początku sportowcy przynosili na stadion swoje własne maskotki, traktując je jak amulety przynoszące szczęście. W 1932 r. nieoficjalną maskotką igrzysk w Los Angeles stał się żywy czarny terier szkocki, który przywędrował do wioski olimpijskiej. Ubrany został w pelerynkę z rysunkiem pięciu olimpijskich kół i z dopiskiem „Mascott”. Z czasem pojawiły się oficjalne maskotki – pierwszą był jamnik o imieniu Waldi na olimpiadzie w Monachium w 1972 r.

Maskotki stały się ambasadorami miasta i kraju organizatora igrzysk, ale są przede wszystkim wyrazem idei olimpijskiej, czyli muszą mieć na sobie elementy olimpijskiej symboliki. Zazwyczaj są to postaci zwierząt (bóbr, niedźwiadek, foka, orzeł), które nawiązują do kultury kraju organizatora. Maskotki cieszą się olbrzymią popularnością i są świetną pamiątką z pobytu na olimpiadzie, a także wpisują się w historię igrzysk.

CEREMONIA OTWARCIA I ZAMKNIĘCIA IGRZYSK
Jest bardzo symboliczna i ma akcenty dotyczące humanizmu i przyjaźni. Została wymyślona przez Pierre’a de Coubertin, ale z biegiem czasu ulegała modyfikacjom. Na początku igrzysk sztafeta sportowców wbiega na stadion olimpijski z zapaloną pochodnią. Jest to ogień zapalany od promieni słonecznych w Olimpii. Ostatni sportowiec ze sztafety – często w dość widowiskowy sposób – zapala olimpijski znicz, którego płomień jaśnieje w czasie całych zawodów i jest symbolicznie gaszony wraz z ich końcem.

Do stałych elementów ceremonii należą też: zagranie hymnu olimpijskiego i narodowego, wypuszczenie w niebo gołębi jako znaku pokoju, defilada drużyn narodowych (pierwsza zawsze idzie grecka), złożenie przysięgi olimpijskiej. Pierwszym sportowcem w czasach nowożytnych, który złożył ową przysięgę, był belgijski pływak i szermierz Victor Boin – a działo się to podczas igrzysk w Antwerpii w 1920 r. Kraj będący gospodarzem igrzysk przygotowuje program artystyczny. W czasie ceremonii zamknięcia igrzysk flaga olimpijska jest przekazywana burmistrzowi miasta, w którym ma się odbyć kolejna olimpiada.

Wszystkie symbole olimpijskie są czytelnym znakiem wartości olimpijskich, czyli osiągania doskonałości i przekraczania swoich możliwości. Nie ma to być jednak walka za wszelką cenę czy przeciwko komuś, ale sportowa rywalizacja na zasadzie – niech wygra najlepszy.

Warto zajrzeć na stronę: https://olimpijski.pl.
Sylwia Maj



Gazetka 233 – lipiec/sierpień 2024