Zmiany przepisów dotyczące podwyżek płac oraz praw socjalnych w sektorze prywatnym po strajkach w 2018 r. i po strajku generalnym 13 lutego 2019 r.

Po nocnych negocjacjach i trudnym przebiegu rozmów w poprzednich miesiącach na przełomie lutego i marca br. doszło do porozumienia międzybranżowego (IPA/AIP) – albo raczej do napisania projektu zmian, ponieważ porozumienie IPA/AIP musi jeszcze zostać zatwierdzone. Jeśli pod koniec marca pojawi się biały dym, to najważniejsze punkty IPA/AIP wejdą w życie.

W umowie międzybranżowej, w skrócie IPA/AIP, przedstawiciele pracodawców i pracowników (związki zawodowe*) ustalają zasady warunków pracy, płac oraz regulacji w sprawie zabezpieczenia społecznego w sektorze prywatnym. Wynegocjowane przepisy obejmą wszystkich pracowników sektora prywatnego, i to przez następne dwa lata. Umowa dotyczy maksymalnej podwyżki wynagrodzeń, ale również godzin nadliczbowych, mobilności pracowników (dojazdy do i z pracy*), regulacji dotyczących zakończenia kariery zawodowej oraz systemu zasiłku dla bezrobotnych z dodatkiem od pracodawcy w wieku przedemerytalnym SWT/RCC.

Strajk generalny 13 lutego br. spowodował wznowienie negocjacji, ponieważ nagle większe niż poprzednio podwyżki płac stały się możliwe dzięki nowym obliczeniom. Kolejnym i ostatnim krokiem jest zatwierdzenie projektu zmian przez organizacje pracodawców i pracowników (związki zawodowe*).

PŁACE

Tutaj było wiele do zrobienia, ponieważ po negocjacjach z pracodawcami i w pierwszej wersji obliczeń płace mogłyby wzrosnąć jedynie o 0,8%. Po ponownym obliczeniu (po strajku 13 lutego 2019 r.*) ustalono, że przez kolejne dwa lata maksymalny wzrost płac może wynieść 1,1%. W poszczególnych sektorach zostanie ustalone, czy ta maksymalna podwyżka wynagrodzeń zostanie zrealizowana w całości, czy tylko częściowo. Chodzi o wzrost płac o maks. 1,1% powyżej wartości indeksu 3,4%. Każdy, kto dziś w swoim sektorze otrzymuje płacę minimalną lub osiąga niskie dochody, może być pewien, że od 1 lipca 2019 r. jego miesięczne wynagrodzenie brutto wzrośnie o 16 euro. To pierwsza podwyżka tych płac w ciągu 10 lat. Jeszcze przed październikiem 2019 r. muszą zostać przedstawione kolejne propozycje, które zapewnią dalszy wzrost płac minimalnych.

ŚWIADCZENIA SPOŁECZNE

Co dwa lata są również negocjowane ustalenia z tzw. „koperty ochrony praw socjalnych”, czyli dobrobytu. Te negocjacje mają na celu podwyżkę świadczeń społecznych (zasiłków*) powyżej indeksu. Podobnie jak w przeszłości, także i tym razem pracodawcy połączyli rozmowy w tej sprawie z negocjacjami do IPA/AIP. Związki zawodowe osiągnęły znaczące wyniki w negocjacjach dotyczących wzrostu minimalnych świadczeń społecznych. Wzrost wyniesie 2,41%. Dodajmy do tego wzrost ekwiwalentu urlopowego dla emerytów i rencistów (plus 7,3%) oraz dla osób niepełnosprawnych (od 40 do 100 euro). Dla osób tymczasowo bezrobotnych oraz osób całkowicie bezrobotnych, zajmujących się prowadzeniem gospodarstw domowych, podwyżka zasiłków wyniesie 3,5%.

DOJAZDY DO I Z PRACY

Temat, który dziś jest na topie. Korki, przesunięcia modalne**, samochody służbowe. Partnerzy społeczni wymagają od rządu konkretnych rozwiązań w kwestii mobilności. Sami również zaangażowali się w częściowe rozwiązanie tego problemu. Np. od 1 lipca 2019 r. pracodawcy będą mieli większy udział w pokrywaniu kosztów dojazdów pracowników do pracy i z powrotem środkami transportu publicznego. Zwroty kosztów za dojazdy wzrosną z 64 do 70%. Natomiast w przyszłym roku pracownicy będą otrzymywać zwroty od pierwszego kilometra drogi do pracy, a nie od piątego kilometra, jak obecnie. W celu zastąpienia samochodów służbowych organizacje zachęcają, aby w jak największym stopniu korzystać z dopłat do rowerów i z nowego budżetu na koszty dojazdów.

20 DODATKOWYCH DOBROWOLNYCH GODZIN NADLICZBOWYCH

W przypadku nagłego i niespodziewanego wzrostu ilości pracy pracodawca może poprosić pracownika o pracę w godzinach nadliczbowych, ale pracownik musi wyrazić na to zgodę. Poprzednio liczba nadgodzin mogła wynosić maks. 100 na rok. Obecnie zwiększono tę liczbę do 120 godzin rocznie.

ZAKOŃCZENIE KARIERY ZAWODOWEJ ORAZ SYSTEM SWT/RCC

Zawarto nowe umowy dotyczące zakończenia kariery zawodowej oraz korzystania z zasiłków dla bezrobotnych z dodatkiem od pracodawcy (SWT/RCC – wcześniej emerytura i emerytura pomostowa). Przejście na system SWT/RCC jest zazwyczaj możliwe od 62. roku życia, choć istnieje kilka wyjątków. Np. pracownicy zatrudnieni w szczególnych (ciężkich*) warunkach, z długim stażem pracy, niezdolni do pracy pracownicy z branży budowlanej lub pracownicy z przedsiębiorstw w trakcie restrukturyzacji lub w trudnej sytuacji mogą przejść na system SWT/RCC jeszcze przed ukończeniem 62. roku życia, pod warunkiem że przepracowali wymaganą w tym systemie liczbę lat. Były spore naciski (ze strony pracodawców*), aby znieść te wyjątki, jednak na razie udało się je zachować dla pracowników wieku 59 lat. Osoby niepełnosprawne i pracownicy z poważnymi problemami fizycznymi związanymi z pracą wciąż jeszcze mają możliwość przejścia na SWT/RCC w wieku 58 lat.

Dla osób w wieku przedemerytalnym korzystających z systemu zmniejszenia czasu pracy z dopłatami z RVA/ONEM przygotowano uprzednio plan podniesienia minimalnego wieku do 60. roku życia. Po zatwierdzeniu obecnego IPA/AIP wspomniane wyżej grupy pracowników (kwalifikujące się do przejścia na SWT/RCC) mogłyby nadal korzystać z systemu zmniejszenia czasu pracy z dopłatą z RVA/ONEM jeszcze przed osiągnięciem 60. roku życia. W tych przypadkach możliwe byłoby przejście na system pracy 4/5 od 55. roku życia oraz na system pracy 1/2 od 57. roku życia.

(Tłumaczenie publikacji z czasopisma „VISIE”, str. 8, wydanie z 8 marca 2019 r.).

 

ACV–CSC

* przyp. tłumacza

** „…przeniesienie przewozów z transportu drogowego na krótkodystansowy transport morski, kolejowy, wodny śródlądowy lub kombinowane środki transportu…”, źródło: www.pl.glosbe.com

 

Gazetka 180 – kwiecień 2019