Niewydolność serca jest epidemią XXI w. – szacuje się, że na całym świecie żyje z nią około 26 mln ludzi. W krajach europejskich odsetek osób dotkniętych tą chorobą waha się od 1 proc. (Wielka Brytania) do 3 proc. (Polska), przy czym zapadalność na nią rośnie wraz z wiekiem. Niewydolność serca jest więc bardzo często występującym schorzeniem układu sercowo-naczyniowego, ale mało kto wie, że śmiertelność nią spowodowana może być większa niż w przypadku niektórych rodzajów nowotworów.

CO TO JEST NIEWYDOLNOŚĆ SERCA?

Serce jest mięśniem, który ma tę właściwość, że poprzez rytmiczne skurcze przepompowuje krew spływającą do niego poprzez żyły do tętnic. Krew spływająca z żył od kończyn, organów wewnętrznych i głowy poprzez prawy przedsionek serca i prawą komorę serca przepompowywana jest do płuc, podczas gdy krew z żył płucnych poprzez lewy przysionek i lewą komorę płynie do aorty i dostarcza krew bogatą w tlen i substancje odżywcze do mózgu i wszystkich innych organów.

Niewydolność serca to stan, w którym serce nie może w prawidłowy sposób pompować krwi i w konsekwencji nie jest w stanie dostarczyć organom potrzebnej ilości tlenu i składników odżywczych.

Najczęstszą przyczyną niewydolności serca jest przebyty zawał, ale choroba może być również konsekwencją nadciśnienia tętniczego (szczególnie źle leczonego), chorób zastawek, wad wrodzonych serca oraz nadużywania alkoholu. W niektórych przypadkach nie można zidentyfikować dokładnej przyczyny osłabienia serca i wtedy mówimy o idiopatycznej przyczynie niewydolności serca.

W JAKICH SYTUACJACH CHOROBA SIĘ UJAWNIA?

Serce potrzebuje więcej tlenu i substancji odżywczych podczas wysiłku fizycznego, dlatego w początkowej fazie choroby objawy występują podczas wysiłku. W miarę postępowania niewydolności serca mogą pojawiać się również objawy w spoczynku. Do najczęstszych objawów niewydolności serca należą: duszność, obrzęki kończyn dolnych (najczęściej zlokalizowane wokół kostek), szybki wzrost masy ciała (spowodowany gromadzeniem wody w organizmie), przyspieszenie pracy serca i zaburzenia jego rytmu, jak również zmęczenie i obniżona tolerancja wysiłku.

LECZENIE

Główne cele leczenia niewydolności serca to: złagodzenie objawów, wydłużenie życia oraz poprawa jego jakości. Bardzo ważne jest również leczenie chorób, które spowodowały niewydolność serca, takich jak choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze oraz wady zastawkowe.

Leczenie niewydolności serca jest indywidualnie dostosowane do każdego chorego. Bardzo ważna jest współpraca pomiędzy chorym i lekarzem, ponieważ od momentu diagnozy niewydolności serca do osiągnięcia optymalnego leczenia może minąć kilka lub kilkanaście tygodni.

W pierwszej fazie leczenia (zwykle pierwsze 3 miesiące) będą potrzebne regularne kontrole u kardiologa (najczęściej specjalizującego się w niewydolności serca); w momencie stabilizacji choroby i leczenia (po 3–6 miesiącach) kontrole rutynowe będą przeprowadzane przez lekarza rodzinnego, natomiast kontrola u specjalisty będzie planowana co 6 do 12 miesięcy (lub wcześniej – w przypadku zaostrzenia objawów).

Jak w każdym leczeniu choroby przewlekłej, kluczowe jest przestrzeganie wszystkich zaleceń lekarskich i regularne przyjmowanie leków. W przypadku niewydolności serca leczenie bazuje na trzech filarach, a są to:

  • zmiana stylu życia,
  • leczenie przyczynowe (zabiegowe, np. wymiana zastawki, lub farmakologiczne, np. leczenie tarczycy w przypadku jej nadczynności),
  • leczenie objawowe i mające na celu znormalizowanie funkcji pompy serca (farmakologiczne lub związane ze wszczepieniem stymulatora serca).

Rozpoznanie u siebie objawów niewydolności serca, takich jak obrzęki kostek, duszność przy wysiłku i w stanie spoczynku albo nagły przyrost masy ciała, powinno skłonić do wizyty u lekarza rodzinnego, który w razie potrzeby skieruje chorego do kardiologa, aby potwierdzić diagnozę i rozpocząć leczenie.

U osób, u których zdiagnozowano już niewydolność serca, skuteczna samokontrola wiąże się z umiejętnością rozpoznawania u siebie objawów niewydolności serca, codziennego odnotowywania masy ciała i wykrywania jej szybkiego przyrostu oraz wiedzą, jak i kiedy kontaktować się z lekarzem. Dzięki takim prostym czynnościom oraz przyswojonej wiedzy możesz aktywnie uczestniczyć w procesie leczenia, a także wpływać na jakość swojego życia. Dlatego warto podjąć to wyzwanie!

Poproś swojego lekarza o wyjaśnienie wszelkich wątpliwości.

Dodatkowe informacje o niewydolności serca możesz znaleźć na stronie www.slabeserce.pl.

dr n. med. Agnieszka Ciarka

specjalista kardiolog

Fellow Heart Failure Association Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego

członek Polsko-Belgijskiego Stowarzyszenia Medycznego

konsultant w Szpitalu Uniwersyteckim w Leuven

założycielka Kardiologicznej Przychodni

przyjaznej pacjentom Ciarka-Pro-Cardio w Brukseli

Polski konsultant CM

Jeśli potrzebujesz więcej informacji nt. ubezpieczenia zdrowotnego w CM, skontaktuj się z polskim konsultantem: 0473 52 05 55, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 

Gazetka 186 – listopad 2019