Coraz częściej władze europejskich miast tworzą lokalne programy ekologiczne, które mają służyć ochronie środowiska i promocji alternatywnych źródeł energii. Bruksela jest jednym z najlepszych przykładów. Dzięki współpracy władz i organizacji Brussels-Energy powstała inicjatywa dofinansowania instalacji paneli fotowoltaicznych dla mieszkańców. A właściwie nie dofinansowania – ufundowania! Brussels-Energy pokrywa w całości koszty instalacji. Ale o tym za chwilę.
ŹRÓDŁA ENERGII ODNAWIALNEJ DLA DOMU
Energia odnawialna to już w budownictwie prawie codzienność. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań. Możemy zdecydować się na kilka naraz lub na pojedyncze – to zależy od nas. Oto podstawowe rozwiązania.
- Panele fotowoltaiczne
Fotowoltaika to odnawialne źródło energii produkujące prąd. Ogniwa fotowoltaiczne, z których złożone są panele, tworzą energię elektryczną z energii słonecznej. Dzieje się to, gdy foton (czyli minimalna jednostka światła) pada na płytkę krzemową, z której zbudowane jest ogniwo fotowoltaiczne. Jednostka światła jest pochłaniana przez krzem i wybija elektron ze swojej pozycji, zmuszając go do ruchu. Ten ruch to właśnie przepływ prądu elektrycznego. Dzięki zastosowaniu złącza półprzewodnikowego możliwe jest połączenie tego procesu z obiegiem elektronów w sieci energetycznej i w ten sposób energia świetlna zostaje przekształcona w elektryczną.
Panele fotowoltaiczne produkują prąd stały, więc aby korzystać z energii elektrycznej, musimy zainstalować falownik (inwerter), który zmieni prąd stały paneli na prąd zmienny. Instalacja fotowoltaiczna nie emituje niezdrowych gazów i pyłów, nie produkuje też spalin zanieczyszczających środowisko. Inwestycja ta kończy tak naprawdę problemy związane z rachunkami za prąd – korzystanie z niej jest całkowicie darmowe i bardzo długotrwałe. Wielkość wymaganego systemu fotowoltaicznego zależy od zużycia energii w gospodarstwie domowym. Przeciętnie jest to ok. 1000 kWh na osobę rocznie, więc w przypadku pary z dwojgiem dzieci to ok. 4000 kWh rocznie.
Przed instalacją paneli trzeba zastanowić się nad odpowiednią ekspozycją, która znacząco wpływa na ich wydajność. Idealna lokalizacja to pozbawiony cienia i najbardziej wysunięty na południe obszar domu; idealna pozycja nachylenia paneli to kąt 36°. Ale do paneli jeszcze dziś wrócimy.
- Pompa ciepła
To niskotemperaturowe urządzenie grzewcze wykorzystujące energię cieplną, której ogromne ilości znajdują się w naturalnych pokładach ziemi, powietrza i wody. Jego zasada działania oparta jest na typowych przemianach fizycznych zachodzących w urządzeniu: parowaniu, sprężaniu, skraplaniu i rozprężaniu. Aby pompa ciepła działała, wystarczy dostarczyć do napędu sprężarki niewielką ilość energii elektrycznej. Elementy pompy tworzą zamknięty układ, wewnątrz którego krąży ekologiczny czynnik roboczy podlegający ciągłym przemianom z postaci ciekłej na gazową i odwrotnie, powodując przepływ energii cieplnej ze źródła dolnego do górnego.
Pompa jest najbardziej wydajna jedynie w dobrze zaizolowanym domu – nie oznacza to jednak, że nadaje się wyłącznie do nowych budynków. W przypadku ograniczonego budżetu, przy odpowiednim rozplanowaniu inwestycji, istnieje możliwość późniejszej instalacji pompy.
Pompa zużywa prąd, a więc rozsądne jest zapewnienie oszczędnych, ekologicznych źródeł energii do jej działania – paneli słonecznych. Jeżeli i tak mają one funkcjonować w twoim domu, po prostu zaplanuj dodatkowe, tak by system generował wystarczającą ilość energii na potrzeby gospodarstwa domowego i pompy ciepła.
- Słoneczny ogrzewacz wody
Choć nie jest w stanie zaspokoić całego zapotrzebowania na podgrzewanie wody użytkowej dla gospodarstwa, pozwala zaoszczędzić na wydatkach z tym związanych. To dobry pomysł na tanią ciepłą wodę użytkową poza sezonem grzewczym. Może też być alternatywą dla bardziej kosztownych i rozbudowanych typowych układów solarnych. Nie wymaga użycia prądu i dzięki temu nie ponosimy dodatkowych kosztów.
Podgrzewacz skonstruowany jest z rur próżniowych oraz ze zbiornika na wodę. Zbiorniki występują w różnych pojemnościach, każdy użytkownik może je więc dopasować do swoich potrzeb. Rury próżniowe wykonane są ze szkła borokrzemowego, a wewnątrz nich umieszczona jest miedziana rurka ciepła, tak zwana heat-pipe. Rury są w tej konstrukcji elementem grzewczym i odbierają promienie słoneczne; następnie nagrzewają się one w środku, a wytworzone ciepło przekazują do zbiornika.
Dla prawidłowego funkcjonowania podgrzewacza bardzo ważna jest odpowiednio dobrana lokalizacja. Musimy pamiętać, aby rury próżniowe skierowane były w stronę południową, bo w naszej szerokości geograficznej na tę stronę promienie słoneczne padają najdłużej w ciągu dnia. Instalacje najczęściej lokalizowane są na dachach, ale konstrukcja dachu musi być mocna, aby utrzymać ciężar kolektorów słonecznych.
- Kotły na biomasę (pelet)
Zasada działania kotłów i instalacji jest praktycznie identyczna jak w przypadku tradycyjnych kotłów na paliwo stałe. Różnica polega właśnie w paliwie. Biomasa to ogólny termin na wszystkie odnawialne paliwa pochodzenia roślinnego (lub zwierzęcego): bloki drewna, granulki drzewne, zboża, rzepak czy nawet nasiona słonecznika. Tanie paliwo, jakim jest biomasa, to rozsądna alternatywa dla wciąż najpopularniejszego węgla. Paląc biomasę, uzyskuje się dużą ilość ciepła. Do celów energetycznych powszechnie stosuje się biomasę roślin (fitomasę). Jej spalanie nie jest tak uciążliwe dla środowiska jak spalanie paliw kopalnych, bo powstający w tym procesie dwutlenek węgla (gaz cieplarniany) jest pochłaniany przez hodowane rośliny i nie przybywa go w atmosferze (powstaje go tyle, ile wcześniej zostało pochłonięte – bilans jest zerowy). Biomasa zawiera znacznie mniej siarki, której dużo jest w ropie i węglu kamiennym. Jej związki emitowane przez kotły są toksyczne – negatywnie oddziałują na wszystkie organizmy żywe. Biomasa to paliwo powszechnie dostępne, a więc tanie. Kotły na pelety są droższe niż tradycyjny kocioł, ale ich niskie zużycie może z czasem zrównoważyć te dodatkowe koszty. Ponadto pelety są o 20 proc. tańsze niż olej opałowy.
Jako użytkownicy musimy pamiętać o jednym. Palenie w kotle na biomasę jest porównywalne z rozpalaniem dużego grilla. Kocioł potrzebuje czasu, aby się rozgrzać. Ciągłe cykle włączania i wyłączania palnika właściwe dla pracy tradycyjnego kotła nie są dobre dla kotła na biomasę i powodują straty wydajności, nadmierne zużycie, a czasem awarie.
PANELE FOTOWOLTAICZNE DLA KAŻDEGO
PROGRAM BRUSSELS-ENERGY
Jak już wspominaliśmy, w Brukseli powstała inicjatywa dofinansowania instalacji solarnej dla mieszkańców. Program polega na sponsorowaniu przez firmę Brussels-Energy montażu kompletnej instalacji fotowoltaicznej na budynkach chętnych inwestorów. Jak w przypadku większości inwestycji, najpierw trzeba podpisać umowę. Do nieruchomości zostanie wysłany specjalista do spraw energii, który określi, jaka instalacja będzie najbardziej korzystna dla naszego budynku. Następnie zostanie przygotowana dokumentacja umowy i zamówienia dla firmy Brussels-Energy. Po podpisaniu dokumentów firma będzie zobowiązana do przygotowania dla nas unikalnej instalacji. Jednocześnie Brussels-Energy zapewnia, że podpisanie umowy nie będzie nas zobowiązywało do poniesienia jakichkolwiek kosztów w związku z przeprowadzeniem instalacji – wszystko finansuje Brussels-Energy. Do instalacji paneli zostali wybrani wyspecjalizowani pracownicy firmy Reno-Solutions, która od 10 lat jest jedną z najlepszych marek zajmujących się dziedziną fotowoltaiki i poprawy jakości energetycznej budynków.
Po przyznaniu instalacji wymaganych certyfikatów cała energia wytworzona przez instalację jest własnością właściciela nieruchomości. Brussels-Energy korzysta wyłącznie z „certificats verts” przyznawanych instalacji przez okres pierwszych 10 lat użytkowania. Po upływie tego czasu firma zobowiązuje się do przekazania całości instalacji właścicielowi nieruchomości za symboliczną kwotę 1 euro.
Przy podpisaniu umowy firma Brussels-Energy zobowiązuje się też finansować wymianę wadliwego sprzętu i bieżące naprawy wynikłe z wad produkcyjnych instalacji – dzięki temu inwestor po 10 latach staje się właścicielem instalacji w idealnym stanie. Warto zaznaczyć, że zgodnie z ostatnimi badaniami trwałość takiej instalacji to średnio 25–30 lat, a więc czeka nas długi okres korzystania z darmowej energii ekologicznej.
SPRAWDŹ, CZY PANELE ZADZIAŁAJĄ U CIEBIE
Podstawową zasadą funkcjonowania paneli jest ich dobra ekspozycja na słońce. Nie każda lokalizacja będzie tak samo efektywna, dlatego przed montażem należy dobrze zaplanować miejsce instalacji i liczbę paneli. Oczywiście większość z nas nie zna się na instalacjach i prawidłowy montaż mógłby okazać się problematyczny. Miasto Bruksela stworzyło więc stronę, na której dostępna jest mapa określająca potencjał fotowoltaiczny działek i budynków. Po wpisaniu adresu w przeglądarce wyświetla się informacja dotycząca danej nieruchomości. Różnymi kolorami zaznaczono przestrzenie wskazujące najlepsze obszary do montażu paneli oraz te, w których ich efektywność byłaby najmniejsza. Ogromnie ułatwia to zaplanowanie instalacji. Brukselo – dziękujemy! Zainteresowanych zapraszamy na stronę: https://environnement.brussels/content/carte-solaire-de-la-region-de-bruxelles-capitale.
Osoby z Regionu Stołecznego Brukseli zainteresowane instalacją fotowoltaiczną sponsorowaną zachęcamy również do odwiedzenia strony internetowej www.brusselsenergy.be i kontaktu z przedstawicielami firmy. Natomiast wszystkich zainteresowanych tematyką odnawialnych źródeł energii zapraszamy do kontaktu z projektantami biura D44. Architekci tej pracowni już od wielu lat starają się wprowadzać do swoich projektów nowoczesne rozwiązania, a powstałe na ich podstawie obiekty funkcjonują bez zastrzeżeń, zapewniając wygodę swoim użytkownikom. Chętnych prosimy o kontakt e-mailowy na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub do odwiedzenia strony pracowni: www.d44.be.
Agnieszka Gansiniec, Dorota Kozioł
Gazetka 186 – listopad 2019
