Co oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza?

Odejście osoby bliskiej jest bardzo trudne emocjonalnie. Sprawy prawne wydają się wówczas mało znaczące. Niemniej jednak warto przyjrzeć się także kwestiom finansowym po zmarłym, gdyż może się zdarzyć, że nie wiemy dokładnie, co tak naprawdę odziedziczymy.

Jeśli obawiamy się, że zmarły mógł pozostawić po sobie długi, warto rozważyć możliwość przyjęcia spadku z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że za długi po zmarłym będziemy odpowiadać tylko do wysokości aktywów spadku. Jeżeli np. zmarły pozostawił po sobie majątek w wysokości 15 000 euro, a długi w wysokości 20 000 euro, to wyjdziemy na zero, ponieważ przyjmując majątek z dobrodziejstwem inwentarza, będziemy odpowiadać za długi tylko do wysokości 15 000 euro. Natomiast gdybyśmy przyjęli spadek w sposób zwykły, odpowiadalibyśmy za brakujące 5000 euro swoim majątkiem osobistym, a więc bylibyśmy na minusie.

Jeśli zmarły pozostawił 15 000 euro aktywów oraz np. 13 000 euro długu, jesteśmy wtedy teoretycznie na plusie. Dlaczego teoretycznie? Z tego powodu, że przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest kosztowniejsze niż przyjęcie zwykłe lub odrzucenie spadku. W niektórych przypadkach koszt sporządzenia przez notariusza inwentarza może dojść do kilku tysięcy euro (gdy było wielu wierzycieli i do każdego należy się zwrócić z zapytaniem o kwotę wierzytelności).

Koszty notarialne są niższe, kiedy znamy dobrze sytuację finansową zmarłego – tzn. wiemy, jaki miał zgromadzony majątek (znamy np. numer konta oszczędnościowego lub chociaż nazwę banku) oraz gdy mamy wiedzę na temat długów – np. wiemy, że zmarły miał dom na kredyt i znamy dane banku oraz wartość niespłaconego kredytu hipotecznego. Możemy wówczas dokonać tzw. deklaracji inwentarzowej. Oznacza to, że deklarujemy na honor, iż podaliśmy wszystkie znane nam dane dotyczące aktywów oraz pasywów majątku osoby zmarłej. Jeśli okaże się, że podaliśmy nieprawdziwe informacje, będzie to traktowane jak przejęcie zwykłe spadku, czyli sami będziemy odpowiadać swoim majątkiem za ewentualne długi po zmarłym.

Jeśli nie są państwo pewni, które rozwiązanie wybrać, zapraszamy do kontaktu: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Jeżeli zmarły nie pozostawił potomków ani współmałżonka

Jeśli zmarły nie pozostawił dzieci lub innych zstępnych ani współmałżonka, spadek przypada członkom jego rodziny, wstępnym (ojcu i matce) lub linii bocznej (braciom i siostrom, wujkowi i ciotce lub kuzynom). Również w tym przypadku należy przeanalizować różne możliwe sytuacje.

  1. Spadek obejmowany jest przez rodziców i uprzywilejowanych krewnych (braci i siostry)

Gdy zmarły pozostawia ojca i matkę oraz rodzeństwo, ojciec i matka otrzymują po jednej czwartej spadku na własność, a reszta przypada rodzeństwu, każdemu w równych częściach na własność. Jeśli jedno z rodziców zmarło wcześniej, jego udział, czyli jedna czwarta w pełnej własności, zwiększa udział braci i sióstr. Jeśli zarówno ojciec, jak i matka nie żyją, majątek dziedziczą w całości bracia i siostry.

  1. Majątek odziedziczony przez dalszą rodzinę (wujka i ciotkę lub kuzynów)

Jeśli nie ma już żadnych wstępnych (rodziców, dziadków) ani braci czy sióstr, majątek jest dzielony na pół w pełnej własności przez każdą z dwóch linii rodzinnych: jeden dla rodziców w linii ojcowskiej, drugi dla rodziców w linii matczynej. W każdej linii najbliższy spadkobierca przejmuje spadek.

  1. Sukcesja przejęta przez państwo

Jeśli nie ma więcej kuzynów, spadek zostaje uznany za wakujący i przechodzi na własność państwa.

 

Agnieszka Sita

prawnik Trampolina ASBL

  1. 0495 28 98 24

 

 

 

Gazetka 202 – czerwiec 2021