Każdy, kto osiąga dochody w Belgii, jest zobowiązany do corocznego składania zeznań podatkowych i do odprowadzania w tym kraju podatku dochodowego. Na jego wysokość ma wpływ wysokość dochodów, ale też sytuacja rodzinna oraz niektóre wydatki lub inwestycje podatnika. Dzięki systemowi podatkowemu państwo może funkcjonować. Z naszych podatków są pokrywane koszty szkolnictwa i utrzymania dróg, transportu publicznego, pracy gmin i urzędów państwowych, inspekcji oraz służb podatkowych i służb publicznych zapewniających bezpieczeństwo (policji, wojska, więziennictwa, straży pożarnej, ochrony cywilnej i sądownictwa). Również dopłaty do utrzymania szpitali, do opieki zdrowotnej oraz na cele związane z kulturą pochodzą z podatków.

SYTUACJA RODZINNA

Jako rodzina traktowane są osoby, które 1 stycznia 2022 r. oficjalnie mieszkały z podatnikiem pod tym samym adresem. Oznacza to, że wszystkie te osoby 1 stycznia 2022 r. musiały nie tylko przebywać, ale również być zameldowane pod tym samym adresem.

Osoby pozostające w związku małżeńskim lub mające oficjalną umowę o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa - zarejestrowana w gminie, rozliczają się tylko i wyłącznie wspólnie. Jeśli mają dzieci, razem otrzymują ulgi i razem odliczają ewentualne wydatki na żłobek, przedszkole czy szkołę.

Osoby pozostające w nieformalnym związku rozliczają się osobno. Jeśli mają dzieci, tylko jedno z rodziców może rozliczać się z dziećmi i powinna być to osoba, która jest głową rodziny, czyli ta, która osiąga wyższe dochody. Jednak rodzice mogą uzgodnić między sobą, które z nich będzie rozliczało się z dziećmi. Należy pamiętać, że atesty fiskalne za żłobek, przedszkole czy szkołę muszą być wystawione na nazwisko rodzica, który rozlicza się z dziećmi.

Osoby, które nie mieszkają razem, ale mają wspólne dzieci mieszkające z nimi w systemie

co-ouderschap/garde partagée (np. tydzień z matką i tydzień z ojcem), mogą otrzymać po połowie ulgi podatkowej przysługującej na dzieci na utrzymaniu. Jeśli dzieci mieszkają tylko z jednym z rodziców, to tylko ten rodzic ma prawo do ulgi podatkowej na nie. Drugi rodzic może odliczyć alimenty płacone na swoje dzieci, z którymi nie mieszka.

Dzieci na utrzymaniu – zgodnie z belgijską ordynacją podatkową rodzice lub opiekunowie mogą otrzymać ulgi podatkowe na dzieci, jeśli spełnione są następujące warunki (dotyczy rozliczeń za 2021 r.):

  1. Na dzień 1 stycznia 2021 r. dziecko musi być zameldowane pod tym samym adresem z rodzicami/opiekunami.

Uwaga! Dziecko, które przez pewien czas nie mieszka z rodzicami/opiekunami ze względu na studia w innym mieście lub np. z przyczyn zdrowotnych (dłuższa hospitalizacja itp.), wciąż jest traktowane jako dziecko na utrzymaniu.

Ponadto za dzieci mieszkające z rodzicami pod tym samym adresem uważa się dzieci, które: zmarły w 2021 r., pod warunkiem że w 2020 r. były na utrzymaniu rodziców/opiekunów; te, które urodziły się i zmarły w 2021 r., te, które w 2021 r. urodziły się martwe lub jeżeli poronienie nastąpiło po minimum 180 dniach ciąży; dzieci zaginione lub porwane (jeśli spełnione są dodatkowe warunki zawarte w belgijskiej ordynacji podatkowej).

  1. Dochody dziecka w 2021 r. nie mogą przekroczyć: 3 410 euro netto, 4 920 euro netto w przypadku osób samotnie wychowujących dziecko/dzieci i 6 240 euro w przypadku osób samotnie wychowujących niepełnosprawne dziecko/dzieci.
  2. Dziecko nie może osiągać dochodu, który jednocześnie jest kosztem rodzica/opiekuna, np. rodzic prowadzi działalność gospodarczą i na czas wakacji zatrudnia swoje dziecko do pomocy w firmie, a płacę wypłacaną dziecku odlicza od podatku jako koszt. W takiej sytuacji rodzic nie może korzystać z ulg na to dziecko.

Inne osoby na utrzymaniu – oprócz ulg na dzieci podatnik może ubiegać się o ulgi na inne osoby zameldowane z nim pod tym samym adresem. Od tego roku przepis ten uległ zaostrzeniu i ulga ta przysługuje tylko na rodziców, dziadków, pradziadków oraz rodzeństwo, którzy ukończyli 65 lat i wymagają stałej opieki, ponieważ mają odpowiedni stopień inwalidztwa (konkretnie osiągnęli 9 pkt w specjalnej skali niepełnosprawności w belgijskim systemie określania stopnia inwalidztwa). Podatnicy, którzy jeszcze w ubiegłym roku skorzystali z ulg na rodziców lub inne osoby z rodziny zameldowane pod tym samym adresem, ale bez statusu niepełnosprawności, będą mogły jeszcze w 2022 r. uzyskać tę ulgę – wyjątkowo ze względu na wprowadzenie okresu przejściowego. Prawdopodobnie już w 2023 r. ulga ta zostanie całkowicie zniesiona i pozostanie tylko i wyłącznie dla członków rodziny z wymaganym stopniem niepełnosprawności.

DOCHODY PODLEGAJĄCE OPODATKOWANIU

Dochody z nieruchomości, czyli z wynajmu budynków, mieszkań, gruntów. Osoby posiadające nieruchomości w innym kraju (poza Belgią) również mają obowiązek wykazania ich w zeznaniu podatkowym. Niezależnie od tego, czy nieruchomości te są wynajmowane osobom trzecim, zamieszkiwane przez innych członków rodziny lub też pozostają nieużywane. Od 2022 r. został wprowadzony specjalny system określania wartości tych nieruchomości – według belgijskiego systemu tzw. katastralnego. Należało już w ubiegłym roku zgłosić te nieruchomości do urzędu skarbowego w Belgii, wypełniając specjalne formularze. Urząd po otrzymaniu wymaganych danych określał ich wartość katastralną. Podatnik posiadający nieruchomości za granicą, który jeszcze tego nie zrobił, powinien jak najszybciej skontaktować się z urzędem skarbowym w Belgii i dokonać obowiązku zgłoszenia, tak aby prawidłowo wypełnić zeznanie podatkowe na rok 2022.

Dochody z majątku ruchomego – to zyski pochodzące z inwestycji (dywidend, depozytów, obligacji, akcji itd.), kont/książeczek oszczędnościowych oraz z wynajmu np. umeblowanego mieszkania lub lokalu przeznaczonego do celów handlowych (majątkiem ruchomym jest wyposażenie nieruchomości – meble itp.).

Dochody ze stosunku pracy – są to płace, ale również wszelkiego rodzaju dodatki, jak np. premie (13. pensja, premia uznaniowa itp., niezależnie od tego, czy wypłaca je pracodawca czy fundusz branżowy), samochód służbowy, odszkodowania z powodu zerwania umowy o pracę, dofinansowywane posiłki, zwroty kosztów za dojazdy do pracy (kwota do 420 euro za 2021 r. jest zwolniona od podatku), bezpłatne zakwaterowanie, ekwiwalent urlopowy.

Dochody zastępcze i świadczenia z ubezpieczenia społecznego, czyli zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki dla bezrobotnych z dodatkiem od pracodawcy (odpowiednik emerytury pomostowej), zasiłki chorobowe, macierzyńskie, inwalidzkie, zasiłki i odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy, zasiłki wychowawcze (ouderschapsverlof/congé parental) i z tytułu zawieszenia umowy o pracę (tijdskediet/crédit-temps).

Emerytury, czyli świadczenia emerytalne. Emerytury zagraniczne należy zawsze wykazywać w zeznaniu belgijskim a czy są one opodatkowane w Belgii, czy też w kraju pochodzenia zależy od konkretnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Belgią a danym krajem.

Środki na utrzymanie lub alimenty otrzymane od bliskiej osoby lub od (byłego) współmałżonka. Są one traktowane jako dochód i podlegają opodatkowaniu, przeważnie do 80% otrzymanej kwoty. Jeśli przesyłane są bezpośrednio dziecku, wówczas nie mogą być traktowane jako dochód rodzica lub opiekuna, który je wychowuje. Dziecko, niezależnie od wieku, samo musi złożyć zeznanie podatkowe. Pierwsze 3 410 euro środków na utrzymanie/alimentów na dzieci jest zwolnione z opodatkowania. Środki na utrzymanie/alimenty wypłacane (przez rezydentów) osobom przebywającym w innym kraju podlegają opodatkowaniu w tym kraju, w którym przebywa ich odbiorca.

Inne dochody, np. niektóre nagrody tzw. bonusy, premie okolicznościowe oraz dotacje. Należy je zawsze wykazywać, określona kwota jest przeważnie zwolniona od opodatkowania a część powyżej tej kwoty podlega już opodatkowaniu. Również dochody z akcji przedsiębiorstwa, w którym podatnik jest zatrudniony podlegają opodatkowaniu powyżej danej kwoty.

Dochody zwolnione z podatku dochodowego – należą do nich świadczenia rodzinne i porodowe, otrzymane środki na utrzymanie dzieci lub alimenty do wysokości 3 410 euro, dochody dzieci z pracy studenckiej (max. 2 840 euro) zasiłki z ubezpieczenia społecznego, stypendia, zasiłki strajkowe.

PROGI PODATKOWE I STOPA PODATKOWA

Podstawowa kwota wolna od podatku za rok 2021 wynosi 9 520 euro. Może ona zostać podwyższona w zależności od sytuacji rodzinnej i dochodowej podatnika. Oto przykłady:

  • Jeśli podatnik ma jedno dziecko na utrzymaniu, kwota wolna od podatku za 2021 r. zostanie podwyższona o 1 650 euro, w przypadku dwojga dzieci na utrzymaniu wzrośnie o 4 240 euro, przy trojgu dzieci o 9 500 euro, przy czworgu o 15 360 euro, a za każde kolejne dziecko o 5 860 euro.
  • Za każde dziecko, które 1 stycznia 2021 r. miało mniej niż 3 lata, kwota wolna od podatku zostanie dodatkowo (poza wymienionymi wyżej) podwyższona o 610 euro, jeśli podatnik nie będzie odliczał kosztów żłobka lub opiekunki.
  • Jeśli podatnik ma na utrzymaniu inne osoby niż własne dzieci, czyli rodziców, dziadków, braci, siostry w wieku powyżej 65 lat, to kwota wolna od podatku będzie podwyższona o 3 290 euro, a w przypadku innych niż wymienione osób na utrzymaniu – o 1 650 euro.
  • Każda niepełnosprawna osoba na utrzymaniu jest traktowana jako dwie osoby, zatem kwota wolna od podatku zostaje podwojona.

 

System naliczania podatku dochodowego
Jeśli dochód przekroczy kwotę wolną od podatku, podlega opodatkowaniu. Im wyższy dochód, tym wyższy próg podatkowy – to tzw. podatek progresywny. Dochody za rok 2021 będą opodatkowane według jednego z progów podatkowych. Tabelka przedstawia progi i stopy podatkowe w zależności od dochodów za 2021 r.

Kwota dochodu (podstawy opodatkowania) w 2021 r.

Próg podatkowy

Od 0 euro do 13 540 euro

25%

Od 13 540 euro do 23 900 euro

40%

Od 23 900 euro do 41 360 euro

45%

Powyżej 41 360 euro

50%

 

Podatek należny jest obliczany nie tylko według stopy podatkowej. Może on zostać obniżony lub podwyższony w zależności od rodzaju dochodów oraz wydatków podatnika.

Podatek za 2021 w przypadku zasiłku dla bezrobotnych (tymczasowe bezrobocie)

Do 31 grudnia 2021 r., z powodu pandemii COVID-19, kwota zasiłku dla bezrobotnych wynosiła 70% miesięcznej płacy brutto. Za każdy dzień bezrobocia wypłacano dodatkowo 5,95 euro. W niektórych sektorach pracodawcy lub fundusze branżowe dopłacały pewne kwoty do zasiłku dla bezrobotnych. Chodzi tu o dopłaty do zasiłku, które zostały ustalone w branżowych lub zakładowych układach zbiorowych pracy jeszcze w poprzednich latach, przed wybuchem pandemii.

Zasiłki dla bezrobotnych oraz branżowe lub zakładowe dodatki do zasiłków podlegają opodatkowaniu w takiej wysokości w jakiej są opodatkowane płace, czyli 26,75% (zaliczki na podatek dochodowy).

Od maja 2020 r. rząd tymczasowo obniżył kwotę zaliczek od zasiłków dla bezrobotnych do 15%.

Zaliczki na podatek dochodowy od branżowych lub zakładowych dodatków do zasiłków nie uległy zmianie i wynosiły 26,75%. Obniżenie kwoty zaliczek od zasiłków miało na celu pomóc osobom, które ze względu na kryzys COVID-19 utraciły część płacy.

Jednak obniżenie kwoty zaliczek nie oznacza, iż ostateczna kwota podatku od zasiłków będzie niższa.

Wypłacone w 2021 r. zasiłki ostatecznie muszą być opodatkowane tak samo jak płace.

W związku z tym część osób, które w 2021 r. pobierały zasiłek dla bezrobotnych może w 2021-2022 roku zapłacić wyższe podatki niż dotychczas.

Iloraz małżeński (dochody za 2021 r.). Współmałżonek lub partner nie może być osobą na utrzymaniu. Jest to możliwe jedynie w roku, w którym zawarto związek małżeński. Współmałżonkowie, którzy wzięli ślub przed 2021 r., lub partnerzy mieszkający razem na podstawie umowy o wspólnym zamieszkaniu (podpisanej przed 2021 r.) rozliczają się razem. Jeśli jeden ze współmałżonków/partnerów w 2021 r. nie osiągnął dochodów lub jego dochód jest bardzo niski, to przy obliczaniu podatku administracja podatkowa stosuje tzw. iloraz małżeński, co prowadzi do obniżenia progu podatkowego, a w rezultacie do obniżenia podatku.

Koszty uzyskania przychodu – to koszty poniesione w celu wykonania lub utrzymania pracy, np. koszty dojazdów, eksploatacja własnego samochodu w celu dojazdu lub wykonywania pracy. Niektóre koszty uzyskania przychodu (zarówno te poniesione przez pracowników, jak i przez osoby prowadzące działalność gospodarczą) mogą obniżyć dochód do opodatkowania. Przy obliczaniu podatku automatycznie odliczana jest zryczałtowana kwota kosztów uzyskania przychodu. Jeśli podatnik poniósł wyższe koszty, może je odliczyć zamiast zryczałtowanej kwoty, ale musi udokumentować wszystkie poniesione wydatki, które chciałby odliczyć (faktury, rachunki itp.).

Zeznanie podatkowe

Osoba, która w 2021 r. osiągnęła dochody i jest rezydentem podatkowym Belgii, ma obowiązek złożenia zeznania podatkowego.

Zeznanie podatkowe można złożyć na papierze (wypełniając otrzymany z urzędu skarbowego formularz) lub elektronicznie – ten drugi przypadek dotyczy osób, które mają belgijską elektroniczną kartę pobytu lub identyfikacyjną i kod PIN lub które korzystają z aplikacji „itsme”.

Osoby, które nie otrzymały stosownego formularza i nie mogą rozliczyć się elektronicznie, powinny same zwrócić się do urzędu skarbowego o jego przesłanie.

Podatnik, który nie złoży zeznania w terminie, może zapłacić karę w postaci podwyższenia podatku lub karę administracyjną. Jeśli podatnik z uzasadnionych przyczyn nie może złożyć zeznania w ustalonym przez Ministerstwo Finansów terminie, powinien jeszcze przed ostatecznym terminem składania zeznań poprosić w swoim urzędzie skarbowym o przedłużenie terminu. W ten sposób może uniknąć kary.

 

Iwona Cieszynska

Tekst ma charakter informacyjny i nie jest wykładnią prawa.

 

 

Gazetka 211 – maj 2022