Pizza pizzy nierówna. Może być cienka lub gruba, okrągła bądź kwadratowa, rybna, mięsna, warzywna itd. Ilu jedzących, tyle różnych odmian i preferencji. Skąd się wziął fenomen ciasta z dodatkami? Prawdopodobnie z szybkości i łatwości wykonania. Chociaż prawdziwe ciasto na pizzę powinno dojrzewać trzy dni!
JAK TO BYŁO?
Mało kto wie, że historia tego smacznego placka ma swój początek w starożytnej Grecji. W dalekiej przeszłości to właśnie Grecy jako pierwsi przygotowywali płaskie chlebki posmarowane oliwą, czosnkiem i posypane świeżymi lub suszonymi ziołami. Po podbiciu Grecji Rzymianie zafascynowali się tamtejszą kuchnią i przenieśli do siebie sposób wypiekania ciasta. Dla niepoznaki nazwali je focaccią i w takiej wersji rozpowszechniło się ono na świecie.
Na początku historii pizzy ciasto to było przygotowywane na naturalnym zakwasie, dopiero wynalezienie drożdży ułatwiło cały proces. Wraz ze sprowadzeniem do Europy w XVII w. pomidorów, warzywa te błyskawicznie znalazły swoje miejsce… na pizzy. I w ten sposób ciasto to zyskało na znaczeniu. Pizza była i nadal jest ulubionym przysmakiem neapolitańczyków. To właśnie w Neapolu powstała najbardziej znana, ale i najprostsza pizza – Margherita.
Historia wynalezienia Margherity sięga 1889 r., kiedy do Neapolu przyjechała królowa Włoch Małgorzata Sabaudzka. Wtedy to nadworny piekarz specjalnie na jej cześć przygotował placek przyozdobiony na wzór włoskiej flagi. Była to pizza z bazylią (zieleń), mozzarellą (biel) i pomidorami (czerwień), którą nazwano na cześć królowej.
Przygotowując pizzę, Włosi przestrzegają zasady, aby nie przesadzać z liczbą składników. W przeszłości skromność tego dania wynikała z biedy, ale i obecnie najlepsze pizze nie mają więcej niż trzech składników. Włosi wychodzą z założenia, że mniej znaczy smaczniej, i nie serwują na pizzy wszystkiego, co znajdą w lodówce.
PIZZA W LICZBACH
Nie ma chyba osoby, która nie próbowałaby tej potrawy. Z badań przeprowadzonych przez Instytut Badań Pollster wynika, że aż 96 proc. Polaków jada pizzę! Raz w miesiącu robi to prawie 30 proc. badanych, dwa-trzy razy w miesiącu 33 proc., a raz w tygodniu 8 proc. Z kolei miłośników pizzy, którzy raczą się nią częściej niż raz w tygodniu, było wśród badanych 2 proc.
Zdecydowanie częściej pizzę jedzą mężczyźni, co być może wynika z tego, że tak łatwo można ją zamówić przez telefon. I to właśnie pizza z dowozem do domu jest najczęściej spożywana, bo aż w 40 proc. przypadków. W lokalu pizzę zamawia 26 proc. badanych, a przeważają wśród nich osoby pomiędzy 25. a 34. rokiem życia; zdecydowanie rzadziej robią to osoby mające od 35 do 44 lat – one wolą pizzę przygotować w domu. 20 proc. badanych piecze pizzę samodzielnie. Choć może „piecze” to za dużo powiedziane, ponieważ… korzystają z gotowych spodów lub kupują pizzę mrożoną. Są to w większości osoby powyżej 55 lat.
Odwieczny dylemat – pizza cienka czy gruba? W 63 proc. przypadków przewagę zdobywa cienkie ciasto z dodatkami! Jedynie 30 proc. badanych woli grube spody.
A jakie smaki są najbardziej lubiane? Wśród pizzy najpopularniejsza jest pepperoni (20 proc.), Margherita (16 proc.), capriciosa (15 proc.) i hawajska (15 proc.). Poza tymi najbardziej popularnymi mamy również pizze najbardziej oryginalne, jak na przykład z jadalnym złotem (!), szkockim łososiem, z homarem czy kawiorem.
Według upodobań Polaków żadna pizza nie może obyć się bez sera. Kolejnymi składnikami są sos pomidorowy i pieczarki. Wielu ankietowanych wybierało również szynkę, kurczaka, cebulę, paprykę, oliwki i kukurydzę.
CIEKAWOSTKI…
- Chociaż za ojczyznę pizzy uznaje się Włochy, to nie ten kraj bije rekordy związane z tym wypiekiem. Co prawda to Włosi zrobili największą pizzę, bo mającą aż 40 m średnicy, ale rekord w szybkości zjedzenia placka należy do Kanadyjczyka. Pizzę o średnicy 30 cm pochłonął on w zaledwie 41,31 sekundy! Również rekord w ilości zjedzonego ciasta przeszedł Włochom koło nosa – dumnie dzierżą go Norwegowie, którzy spożywają 5,4 kg pizzy na osobę. Dodatkowo obliczono, że co sekundę z talerzy na całym świecie znika 350 kawałków pizzy!
- Pizza hawajska wbrew pozorom nie została wymyślona na Hawajach, ale w zimnej Kanadzie.
- Prowadzenie pizzerii to bardzo dochodowy interes, szczególnie w miejscowościach turystycznych i… w miejscach stacjonowania amerykańskich żołnierzy. Niezwykły wzrost sprzedaży pizzy zanotowano w ubiegłym roku w Żaganiu – od kiedy w koszarach stacjonują amerykańskie wojska, miejscowe pizzerie nie nadążają z produkcją!
- Stworzono nawet specjalne piwo na bazie pizzy, idealnie do niej pasujące. To Mamma Mia!, piwo, które – jak zapewnia producent – powstaje na bazie esencji z pizzy, a następnie jest filtrowane, gotowane i fermentowane aż do osiągnięcia odpowiedniej procentowości.
PIZZA NA LIŚCIE UNESCO
Nie każdy o tym wie, ale prawdziwa neapolitańska pizza znajduje się na liście UNESCO! Stało się to podczas obrad komitetu w Korei Południowej w grudniu 2017 r. O wpis na listę walczyło stowarzyszenie neapolitańskich piekarzy, którym zebranie ponad dwóch milionów podpisów zajęło siedem lat.
Tym samym pizza stała się elementem dziedzictwa kulturowego, a oryginalna receptura potwierdzona certyfikatem określa dokładnie składniki ciasta oraz sposób pieczenia. Teraz pizzę neapolitańską można wykonać tylko z sosu pomidorowego najwyższej jakości, mozzarelli z mleka bawolic, świeżej bazylii i oliwy. Dodatkowo należy ją wypiekać tylko w specjalnym piecu opalanym drewnem w temperaturze 485 st. Celsjusza.
Pizze należy jeść rękami, a nie sztućcami – wiedzą to wszyscy Włosi. Podobnie jak i to, że jedynymi dopuszczalnymi dodatkami są oliwa z oliwek i ser – tarty parmezan. Podawanie tego dania z majonezem, keczupem lub sosami to dla Włocha największa profanacja, jakiej można się dopuścić.
PIZZA A SER
Niewątpliwie jednym z najważniejszych składników, bez którego nie ma pizzy, są sery. I mamy tutaj na myśli sery dobrej jakości, które podnoszą walory smakowe tego dania. Ser nie powinien jednak zdominować smaku wypieku, a jedynie być bazą dla kolejnych składników. Dlatego należy go kłaść bezpośrednio na sosie.
Najlepszym serem jest moczona w solance mozzarella z mleka bawolic. To delikatny, mleczny ser, który swoim smakiem nadaje pizzy subtelny aromat i odpowiednią teksturę. Wspomniany już parmezan najlepiej nadaje się do posypania gotowej pizzy prosciutto lub z rukolą. To twardy podpuszczkowy ser, który doda charakteru temu ciastu.
Sery pleśniowe zdecydowanie przeznaczone są dla koneserów, którzy niejednego już próbowali. Początkujący smakosze mogą spróbować pizzy z gorgonzolą i szpinakiem. Wyrazisty i intensywny smak gorgonzoli ubogaci taką kompozycję.
A czy są sery, które z pizzą nie komponują się tak dobrze? Owszem – sery holenderskie i francuskie mają smaki wyraziste i wyjątkowe, jednak konsystencja i twardość niezbyt pasuje do tego placka. Nie warto też zbytnio wychodzić poza kanon tej wyjątkowej śródziemnomorskiej potrawy.
RODZAJE PIZZY NA ŚWIECIE
Pizza to nie tylko Włochy, również inne kraje i regiony mają swoje rodzime drożdżowe ciasta na wzór tego jedynego.
Alzacja
W kuchni alzackiej znajdziemy flammekuechen, którego podstawą jest tarta z ciasta chlebowego zapiekana z cebulą, boczkiem i śmietaną, ale można do niej dodać również inne składniki. Tarte flambée to potrawa o bardzo długiej tradycji, a najlepiej smakuje właśnie w Alzacji, podana na tradycyjnej drewnianej desce.
Katalonia
W Katalonii króluje coca, podawana zarówno na słodko, jak i na słono. Ciasto przygotowywane jest w wersji przypominającej pizzę lub składniki mogą być zatopione w cieście. Coca słodka dekorowana jest kandyzowanymi owocami, natomiast wersja na słono zawiera mięso, warzywa, orzechy, sery, a także świeże ryby i owoce morza.
Węgry, Czechy i Słowacja
W tych krajach w prawie każdej knajpce możemy kupić langosza. To chlebowy placek pochodzący z Węgier, smażony na głębokim oleju i obsypany tartym serem, boczkiem i ziołami. Langosz jest potrawą tradycyjną w tych krajach i bardzo popularną.
Japonia
Nie tylko w Europie, ale i w dalekich krajach azjatyckich znajdziemy krewnego pizzy. W Japonii to okonomiyaki, czyli „smaż, co lubisz”. Wywodzące się z okolic Hiroszimy danie to nic innego jak cienki, smażony na blasze naleśnik, dekorowany przeróżnymi składnikami. Obecnie jada się tę potrawę w całej Japonii, a z jej pieczeniem łączy się wspólne przygotowywanie i biesiadowanie.
Turcja
Również Turcy mają swoją pizzę – to tzw. lahmacun, niezwykle cienkie ciasto z mięsnym nadzieniem. Lahmacun ma kształt owalnego placka i może mieć nawet metr długości. Danie sprzedawane jest w małych ulicznych budkach. Zawsze przygotowywane jest na świeżo i najlepiej smakuje prosto z pieca.
Pizzerie to najpopularniejsze lokale gastronomiczne na świecie. Warto znaleźć swoją ulubioną. Buon appetito!
Agnieszka Strzałka
Gazetka 168 – luty 2018
