W wyniku szóstej reformy państwowej w Belgii nastąpiła również reforma systemu świadczeń rodzinnych. Od 1 stycznia 2019 r. trzy regiony autonomiczne: Flandria, Walonia oraz region niemieckojęzyczny przejmują według swoich reguł oraz prawodawstwa wszelkie działania i kontrolę nad własnym systemem świadczeń rodzinnych. Region Stołeczny Brukseli dołączy do tych radykalnych zmian dopiero od 1 stycznia 2020 r.
Podstawową zmianą w systemach jest zniesienie różnicy pomiędzy wysokością świadczeń na poszczególne dzieci. Dotychczasowe prawo przewidywało najniższe świadczenia dla pierwszego dziecka, na drugie dziecko kwota była już znacznie wyższa, a na trzecie i każde kolejne bardzo wysoka. Skutkiem tego systemu najbardziej poszkodowane były rodziny z jednym dzieckiem. Celem reformy jest uniknięcie dyskryminacji wynikającej z różnic pomiędzy świadczeniami dla rodzin wielodzietnych a rodzin z jednym lub dwojgiem dzieci. Każde dziecko ma otrzymywać tę samą kwotę podstawową, a różnice pomiędzy statusem rodziny mają być wyrównane za pomocą różnych dodatków socjalnych, w zależności od sytuacji w rodzinie lub stanu zdrowia dziecka. Kolejnym ważnym aspektem reformy jest zniesienie dyskryminacji w wysokości i sposobie wypłat w tzw. rodzinach patchworkowych, czyli w nowych formach związków, oraz w przypadku związków jednej płci. Każdy region reguluje tę zmianę według swoich nowych przepisów. W niektórych regionach nowe prawo będzie obowiązywało dla wszystkich dzieci bez względu na datę urodzenia, a w niektórych obowiązywało ono będzie np. dopiero dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2019 r.
W Regionie Flamandzkim i Walońskim od 1 stycznia 2020 r. każda rodzina będzie mogła wybrać swój fundusz rodzinny, który będzie wypłacał świadczenia, tak jak dotychczas wybierała kasę chorych. W Regionie Stołecznym Brukseli będzie to możliwe dopiero od 1 stycznia 2021 r.
Przedstawiamy w dużym skrócie zmiany dotyczące poszczególnych regionów, a szczegółowe informacje przekażemy w następnych miesiącach.
REGION STOŁECZNY BRUKSELI
Instytucją odpowiedzialną za wprowadzenie reformy oraz kontrolę nad nowym systemem zostało Iriscare, które przejmie zarząd od obecnej instytucji Famifed od 1 stycznia 2020 r. Do 31 grudnia 2019 r. zarząd i wypłata zasiłków pozostaje nadal w rękach Famifed. Nowy system dotyczyć będzie wszystkich dzieci zamieszkałych w Regionie Stołecznym Brukseli. Obowiązki wypłat świadczeń rodzinnych przejmie od Famifedu nowa instytucja – Famiris. Świadczenia w 2019 r. będą wypłacane dalej przez Famifed, a osoby uprawnione do ich pobierania nie muszą składać żadnych dodatkowych wniosków.
Od 1 stycznia 2020 r., po wejściu w życie reformy w tym regionie, niektóre świadczenia zostaną podwyższone według nowych przepisów, a gdyby nowe świadczenia okazały się niższe, będzie możliwość pozostania przy poprzedniej wysokości świadczeń.
REGION WALOŃSKI
Od 1 stycznia 2019 r. instytucja AVIQ jest odpowiedzialna w Regionie Walońskim za wprowadzenie reformy, kontrolę nad nowym systemem i pięcioma kasami, które zajmują się wypłatą świadczeń. Te kasy to:
▪ FAMIWAL – nowo utworzona kasa państwowa (w miejsce poprzedniej kasy państwowej Famifed),
▪ PARENTIA – połączenie (fuzja) poprzednich prywatnych kas takich jak: Partena, Attentia oraz Mensura/Future Generations,
▪ CAMILE – połączenie poprzednich prywatnych kas: UCM oraz Xerius,
▪ KIDSLIFE – połączenie poprzednich prywatnych kas: Group S, ADMB oraz Horizon,
▪ INFINO – połączenie poprzednich prywatnych kas – Securex oraz Acerty.
Po reformie system świadczeń socjalnych w Walonii podzielony jest na dwa modele:
- pierwszy model – nowy, według całkowicie odrębnych praw, dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2020 r.,
- drugi model – obecny, dla dzieci urodzonych do 31 grudnia 2019 r. Model ten będzie obowiązywał do czasu wygaśnięcia tych praw, czyli albo do 18. r.ż. dziecka lub do 25 r.ż. w przypadku kontynuowania nauki. Przewiduje się, że w 2044 r. nastąpi całkowite wygaśnięcie praw do świadczeń w modelu drugim.
REGION NIEMIECKOJĘZYCZNY
Od 1 stycznia 2019 r. wchodzą w życie w tym regionie nowe przepisy reformy świadczeń, a instytucją odpowiedzialną za wprowadzenie oraz kontrolę reformy jest Ministerstwo Rodziny oraz Polityki Społecznej regionu niemieckojęzycznego. Z dniem wejścia w życie reformy wszyscy świadczeniobiorcy otrzymają świadczenia w wysokości zgodnej z nowymi przepisami. Jeśli nowe stawki będą niższe od poprzednich, urząd przyzna wysokość świadczeń według poprzednich praw. Zatwierdzenie tych stawek odbędzie się jednorazowo i pozostanie niezmienione do czasu zakończenia prawa do świadczeń.
REGION FLAMANDZKI
W tym regionie reforma weszła w życie 1 stycznia 2019 r. Obecnie system świadczeń rodzinnych i socjalnych nosi nazwę Groeipakket – w wolnym tłumaczeniu pakiet świadczeń wychowawczych.
Od 1 stycznia 2019 r. instytucja FONS jest odpowiedzialna w Regionie Flamandzkim za wprowadzenie reformy, kontrolę nad nowym systemem i pięcioma kasami, które zajmują się wypłatą świadczeń. Te kasy (fundusze) to:
▪ FONS – nowo utworzona kasa państwowa (w miejsce poprzedniej kasy państwowej Famifed),
▪ Infino – połączenie (fuzja) poprzednich prywatnych kas – Securex oraz Acerty,
▪ Kidslife Vlaanderen – połączenie poprzednich prywatnych kas: Group S, ADMB oraz Horizon Het Gezin,
▪ PARENTIA – połączenie poprzednich prywatnych kas takich jak: Partena, Attentia oraz Mensura/Future Generations,
▪ MY FAMILY – nowa nazwa kasy Xerius.
Po reformie system świadczeń socjalnych we Flandrii podzielony jest na dwa modele:
- pierwszy model – nowy, według całkowicie odrębnych praw, dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2019 r.,
- drugi model – obowiązujący dla dzieci urodzonych do 31 grudnia 2018 r. Model ten będzie obowiązywał do czasu wygaśnięcia tych praw, czyli albo do 18. r.ż. dziecka lub do 25. r.ż. w przypadku kontynuowania nauki. Przewiduje się, że w 2043 r. nastąpi całkowite wygaśnięcie praw do świadczeń w modelu drugim.
Więcej informacji dla członków ACV w ACV – Dienst Grensarbeiders Nieuwe EU-Lidstaten pod adresem e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
Iwona Cieszyńska
Gazetka 178 – luty 2019