Co dzieje się w przypadku śmierci współmałżonka, który odprowadzał składki emerytalne w Belgii? Być może druga osoba jest uprawniona do otrzymywania części jego belgijskiej emerytury w formie renty rodzinnej. Poniżej zamieszczamy informacje na temat wysokości i warunków jej uzyskania.
METODA OBLICZANIA I WYPŁATA RENTY RODZINNEJ
Wysokość renty rodzinnej
- Jeśli współmałżonek był na emeryturze, nalicza się 80% emerytury, którą otrzymywał, mnożąc przez współczynnik (x 0,75).
- Jeśli współmałżonek zmarł przed przejściem na emeryturę, sposób obliczania jego emerytury jest inny. Uwzględnia się wtedy okres jego kariery zawodowej między 1 stycznia roku jego 20. urodzin a 31 grudnia roku poprzedzającego jego śmierć.
Przykład: Mąż pani Mirosławy zmarł w 2019 r. w wieku 55 lat, nie miał więc 45 lat stażu pracy. Przy obliczaniu renty rodzinnej będą więc brane pod uwagę jego lata w okresie 1986 do 2018 r. (czyli 32 lata).
Należy jednak pamiętać, że dokładna kwota renty rodzinnej może różnić się w zależności od kilku czynników:
- liczba osób, które są do niej uprawnione,
- ewentualne prawo byłego współmałżonka do gwarantowanej płacy minimalnej lub do gwarantowanej minimalnej emerytury,
- w przypadku urzędników służby cywilnej – do ograniczenia wynikającego ze względnego lub bezwzględnego maksimum twojej emerytury,
- jeśli łączysz rentę rodzinną z innymi dochodami lub emeryturami.
Połączenie renty rodzinnej z innymi dochodami
Istnieją przepisy, które pozwalają łączyć rentę rodzinną z jednym lub kilkoma innymi źródłami dochodu. Oto niewyczerpująca lista tych zasad akumulacji:
- Możliwe jest łączenie renty rodzinnej z dochodami zawodowymi. Jednak twój dochód nie może wówczas przekroczyć określonego pułapu, który jest ustalany na podstawie różnych kryteriów, takich jak wiek, staż pracy itp.
- Istnieje też możliwość połączenia renty rodzinnej pracownika z belgijskim lub zagranicznym dochodem zastępczym, np. z zasiłkiem chorobowym lub z zasiłkiem dla bezrobotnych, ale jedynie przez 12 miesięcy. Jeśli łączysz rentę rodzinną z dochodem zastępczym, wysokość renty jest ograniczona do 821,38 euro w przypadku emerytury pracowniczej i 730,06 euro w przypadku emerytury urzędnika. Następnie, po 12 miesiącach akumulacji, trzeba wybrać pomiędzy jednym z dwóch dochodów. Jeśli wybierze się dochód zastępczy, wówczas emerytura jest zawieszona do momentu, gdy przestanie się ją otrzymywać, i odwrotnie.
- Możliwe jest również łączenie renty rodzinnej z emeryturą do określonego pułapu. Pułap ten oblicza się z uwzględnieniem wysokości renty rodzinnej oraz stażu pracy, na podstawie którego renta jest obliczana.
Kumulacja kilku rent rodzinnych
W przypadku gdy dana osoba ma prawo do kilku pracowniczych rent rodzinnych, zostanie jej wypłacona tylko najkorzystniejsza renta rodzinna. Może tak być np. w przypadku śmierci pierwszego oraz drugiego męża.
Jeśli ma się uprawnienia do korzystania z kilku rent rodzinnych wynikających z różnych systemów, nie można ich wszystkich łączyć. Emerytura pracownicza jest zawsze wybierana w pierwszej kolejności, jeśli jest najkorzystniejsza. Ale jeśli tak nie jest, kwota, którą otrzymuje się z innego systemu, zostanie odjęta od emerytury pracowniczej.
Kto ma prawo do renty rodzinnej w Belgii?
W większości przypadków ma się prawo do renty rodzinnej, jeśli jest się współmałżonkiem pracownika lub urzędnika, który zmarł. Z tego powodu pomoc ta nazywana jest także rentą wdowią. Jednak przysługuje ona również wtedy, gdy jest się byłym małżonkiem lub sierotą zmarłego niedawno urzędnika służby cywilnej.
RENTA DLA WDÓW LUB WDOWCÓW
Aby móc korzystać z renty rodzinnej jako pozostały przy życiu współmałżonek (renta wdowia), należy spełnić określone warunki:
- Warunki związane z twoim wiekiem w chwili śmierci. Pierwszym warunkiem uzyskania renty wdowiej jest osiągnięcie minimalnego wieku w chwili śmierci współmałżonka. Wiek ten co roku wzrasta o pół roku i obecnie wynosi 49 lat (2023 r.)
- Warunek związany z twoim stanem cywilnym. Drugim warunkiem otrzymania renty wdowiej jest pozostawanie w związku małżeńskim ze zmarłym przez co najmniej rok.
RENTA RODZINNA
Jeśli jednak tak nie jest w danym przypadku, można mimo wszystko otrzymać rentę rodzinną, będąc w jednej z poniższych sytuacji:
- byłeś w legalnym konkubinacie z daną osobą przed ślubem. Możesz wtedy otrzymać rentę rodzinną, jeśli ten okres dodany do okresu, w którym byłeś w związku małżeńskim, był jednak dłuższy niż rok;
- miałeś na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko, na które ty lub twój małżonek otrzymywaliście zasiłki rodzinne w chwili śmierci;
- jedno lub więcej twoich dzieci urodziło się, kiedy byłeś w związku małżeńskim lub w legalnym konkubinacie;
- przyczyną śmierci współmałżonka był wypadek lub choroba zawodowa stwierdzona przed ślubem.
RENTA RODZINNA DLA SIEROT
Sieroty mogą również otrzymać część renty jednego ze zmarłych rodziców, jeśli spełnią kilka warunków:
- jest się sierotą po ojcu lub matce, a drugi rodzic nie ma prawa do renty rodzinnej;
- istniała więź pokrewieństwa tylko ze zmarłym rodzicem, np. dana osoba mieszkała tylko z matką, która właśnie zmarła, a ojca nie zna;
- wiek: trzeba mieć mniej niż 18 lat w chwili śmierci rodzica. Jeśli tak nie jest, dziecko wciąż może z niej korzystać, ale nadal musi kwalifikować się do zasiłków rodzinnych.
Przykład: Mama Sandry umarła w 2018 r., jej ojciec miał zaledwie 45 lat. Nie może on zatem otrzymywać renty rodzinnej po swojej żonie, ponieważ nie spełnia kryterium wieku. W związku z tym to właśnie Sandra, mając 16 lat, otrzyma to świadczenie.
Jeśli chcesz się dowiedzieć, jakie są twoje uprawnienia do pobierania renty rodzinnej, zapraszamy do umówienia się na konsultację.
Agnieszka Sità
prawnik w ASBL Trampolina,
współpracownik Kancelarii Notarialnej w Brukseli
Gazetka 220 – kwiecień 2023
